Zum Hauptinhalt springen

Höhenkrankheit

Zuletzt bearbeitet: Zuletzt revidiert:
Zuletzt revidiert von:


Definition:
Erkrankung aufgrund mangelnder Anpassung an den niedrigen Sauerstoffpartialdruck in großen Höhen.
Häufigkeit:
Kann bei Aufenthalten in Höhen von über 2.000 m auftreten, Inzidenz nimmt mit Höhe und Geschwindigkeit des Aufstiegs zu.
Symptome:
Zerebrale und pulmonale Symptome.
Befunde:
Bei mittelschwerer Ausprägung Kopfschmerzen, häufig Gesichtsblässe und typischer mitgenommener und mimikarmer Gesichtsausdruck. Bei schwerer Ausprägung Risiko von Höhenhirnödem und/oder Höhenlungenödem.
Diagnostik:
Evtl. EKG, Blutgasanalyse, Röntgen-Thorax, cCT/cMRT.
Therapie:
Eine schnelle Diagnose und Therapie sind essenziell. Vor einem Aufenthalt in großer Höhe sollte an eine Prophylaxe gedacht werden. Bei leichten Symptomen muss der Aufstieg zur Akklimatisierung unterbrochen werden. In schwereren Fällen müssen die Erkrankten in tiefere Lagen gebracht werden, evtl. wird zusätzlich Sauerstoff zugeführt. Eine medikamentöse Therapie ist präventiv oder zur Symptomlinderung, evtl. auch als ergänzende Therapie oder als Notlösung indiziert.
  1. Luks AM, Auerbach PS, Freer L, et al. Wilderness Medical Society Clinical Practice Guidelines for the Prevention and Treatment of Acute Altitude Illness: 2019 Update. Wilderness Environ Med. 2019;30(4S):S3‐S18. doi:10.1016/j.wem.2019.04.006 DOI  
  2. Schommer, Kai, Bätsch, Peter. Basisiwissen für höhenmedizinische Beratung. Deutsches Ärzteblatt 2011; 49: 839-48. doi:10.3238/arztebl.2011.0839 DOI  
  3. Maggiorini M, Buhler B, Walter M, et al. Prevalence of acute mountain sickness in the Swiss Alps. BMJ 1990;301:853-855. British Medical Journal  
  4. Norsk legemiddelhåndbok. G28.2 Høydemedisin-akutt høydesyke. Nettsiden besøkt 26.05.20. www.legemiddelhandboka.no  
  5. Gallagher SA, Hackett P. Acute mountain sickness and high altitude cerebral edema. UpToDate, last updated Jun 25, 2018. UpToDate  
  6. SGGM Schweizerische Gesellschaft für Gebirgsmedizin, Akute Höhenkrankheit, syn. AMS (Acute Mountain Sickness). www.sggm-ssmm.ch  
  7. Hackett PH, Roach RC. High-altitude illness. N Engl J Med 2001; 345: 107-14. PubMed  
  8. Dumont L, Mardirosoff C, Tramer MR. Efficacy and harm of pharmacological prevention of acute mountain sickness: quantitative systematic review. BMJ 2000;321:267-272. British Medical Journal  
  9. Auswärtiges Amt, HÖHENKRANKHEIT, Informationen für Beschäftigte und Reisende, Stand: 02/2019 www.auswaertiges-amt.de  
  10. Imray C, Booth A, Wright A, Bradwell A. Acute altitude illnesses. Clinical review. BMJ 2011; 343: d4943. BMJ (DOI)  
  11. Rostrup M. Reiser til de store høyder - akutt høydesyke. Tidsskr Nor Lægeforen 2002; 122: 1692-4. PubMed  
  12. Bird BA, Wright AD, Wilson MH, et al. High altitude ataxia--its assessment and relevance. Wilderness Environ Med 2011; 22: 172-6. pmid:21664562 PubMed  
  13. Firth PG, Bolay H. Transient high altitude neurological dysfunction: an origin in the temporoparietal cortex. High Alt Med Biol 2004; 5: 71-5. PubMed  
  14. Roeggla G, Roeggla H, Roeggla M, Binder M, Laggner AN. Effect ofg alcohol on acute ventilatory adaptation to mild hypoxia at moderate altitude. Ann Intern Med 1995; 122: 925-7. PubMed  
  15. Purkayastha SS, Ray US, Aurora BS. Acclimatization at high altitude in gradual and acute induction. J Appl Physiol 1996; 79: 487-92. PubMed  
  16. Jones BE, Stokes S, McKenzie S, Nilles E, Stoddard GJ. Management of high altitude pulmonary edema in the Himalaya: a review of 56 cases presenting at Pheriche medical aid post (4240 m). Wilderness Environ Med. 2013;24(1):32‐36. doi:10.1016/j.wem.2012.07.004 DOI  
  17. Maggiorini M, Brunner-La Rocca H-P, Peth S, et al. Both tadalafil and dexamethasone may reduce the incidence of high-altitude pulmonary edema. Ann Intern Med 2006; 145: 497-506. Annals of Internal Medicine  
  18. Ulrike Wagner, HÖHENKRANKHEIT, Eile ist der größte Risikofaktor, Pharmazeutische Zeitung, Ausgabe 11, 2002. www.pharmazeutische-zeitung.de  
  19. Nieto Estrada VH, Molano Franco D, Medina RD, Gonzalez Garay AG, Martí-Carvajal AJ, Arevalo-Rodriguez I. Interventions for preventing high altitude illness: Part 1. Commonly-used classes of drugs. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jun 27. 6:CD009761. Cochrane (DOI)  
  20. Basnyat B, Gertsch JH, Johnson EW, et al. Efficacy of low-dose acetazolamide (125 mg BID) for the prophylaxis of acute mountain sickness: a prospective, double-blind, randomized, placebo-controlled trial. High Alt Med Biol 2003; 4: 45-52. PubMed  
  21. McIntosh SE, Hemphill M, McDevitt MC, et al. Reduced Acetazolamide Dosing in Countering Altitude Illness: A Comparison of 62.5 vs 125 mg (the RADICAL Trial). Wilderness Environ Med. 2019;30(1):12‐21. doi:10.1016/j.wem.2018.09.002 DOI  
  22. Harris NS, Wenzel RP, Thomas SH. High altitude headache: efficacy of acetaminophen vs. ibuprofen in a randomized, controlled trial. J Emerg Med. 2003;24(4):383‐387. doi:10.1016/s0736-4679(03)00034-9 DOI  
  23. Gertsch JH, Lipman GS, Holck PS, et al. Prospective, double-blind, randomized, placebo-controlled comparison of acetazolamide versus ibuprofen for prophylaxis against high altitude headache: The Headache Evaluation at Altitude Trial (HEAT). Wilderness Environ Med 2010; 21: 236-43. PubMed  
  24. Burns P, Lipman GS, Warner K, et al. Altitude Sickness Prevention with Ibuprofen Relative to Acetazolamide. Am J Med. 2019;132(2):247‐251. doi:10.1016/j.amjmed.2018.10.021 DOI  
  25. SGGM Schweizerische Gesellschaft für Gebirgsmedizin, Höhenhirnödem, syn. HACE (High Altitude Cerebral Edema). www.sggm-ssmm.ch  
  • Kristine Scheibel, Dr. med., Fachärztin für Allgemeinmedizin, Norderney

Frühere Autor*innen

  • Die ursprüngliche Version dieses Artikels basiert auf einem entsprechenden Artikel im norwegischen hausärztlichen Online-Handbuch Norsk Elektronisk Legehåndbok(NEL, https://legehandboka.no/).